Kasteel Keppel is een kasteel in Laag-Keppel. Het kasteel staat op een eiland tussen twee takken van de Oude IJssel. Het huidige kasteel is in de 17e eeuw herbouwd nadat het verwoest werd in 1582.
De familie Van Pallandt bewoont het kasteel vanaf de bouw van het donjon, circa 1300.
Historie
Het eerste kasteel van de Heren van Keppel lag waarschijnlijk enkele kilometers westelijker aan de Oude IJssel, ook tussen de twee Oude IJsseltakken. Daar heeft in het begin van de middeleeuwen een ronde burcht gestaan. De oorspronkelijke plaats wordt het Hommeke genoemd. Zekerheid hieromtrent is er echter niet; grondsporen zijn door grondverbetering helaas verdwenen.
Een voorloper van het huidige kasteel Keppel is zeer waarschijnlijk gebouwd in het begin van de veertiende eeuw, kort nadat de Keppelse erfdochter trouwde met Roderick van Voorst, waardoor alle Keppelse goederen in het geslacht van Voorst kwamen. Een zoon van dit echtpaar, Sweder van Voorst, kwam in een ernstig conflict met de bisschop van Utrecht. Na een beleg in 1362 van enkele maanden slaagden de troepen van de bisschop er in kasteel Keppel te verwoesten. Ook in het begin van de zestiende eeuw was het raak. Tijdens de oorlog tussen Gelre en Bourgondië werd kasteel Keppel diverse malen belegerd. In 1510 werd het kasteel weer herbouwd.
Kasteel Keppel ondervond tijdens de middeleeuwen veel krijgshandelingen. Vooral tijdens de Tachtigjarige Oorlog. In 1581 werd het kasteel belegerd en ingenomen door de Staatsen. De boeren uit de omgeving hadden hun bezittingen in het stadje gebracht, kerk en huizen waren vol met bedden, kleren en kasten. De verovering ging gepaard met plundering, zodat de plattelandsbevolking alles verloor. Op Sint Maarten (11 november) werd het kasteel, nadat Frederik van Pallandt een verdrag had gesloten met Verdugo, door de Spaanse partij heroverd door aan de achterzijde het slot binnen te dringen.
In september 1582 vielen de Staatsen voor de tweede keer aan. Dat moest behoedzaam gebeuren vanwege de grote hoeveelheden buskruit, en bestormden zij het kasteel op ouderwetse manier waarbij het kasteel grondig verwoest werd.
Frederik van Pallandt werd gevangengenomen en verbleef gedurende drie jaren in Grave, vervolgens nog in ‘s-Gravenhage, Veere en Rammekens, om tenslotte te worden vrijgelaten. Zijn kasteel en andere bezittingen vond hij vernield en verbrand terug. In de jaren 1592/1595 ontving hij zijn eigendomsrecht terug van de Staten-Generaal op voorwaarde dat hij zijn zoons uit de dienst van de vijand zou halen.
Vermoedelijk startte na deze verwoesting vanaf 1609 de herbouw van het huidige kasteel Keppel. Frederik en zijn zoon Jan gaven in 1612 de stadsbouwmeester Willem van Bommel uit Emmerich opdracht tot volledige herbouw van het kasteel. Hij gebruikte hierbij afbraakstenen op de nog staande muren. Na 1614 werd de indrukwekkende renaissance topgevel tegen de zijgevels van de poort geplaatst. Deze werkzaamheden waren omstreeks 1620 voltooid.
In 1665, na de herbouw, nam de Münsterse bisschop Bernhard von Galen (beter bekend als Bommen Berend) het kasteel in, ontruimde het kasteel in 1666 en liet toen de verdedigingswerken rond het kasteel ontmantelen.
In 1672 richtte Lodewijk XIV het kasteel nog in als hoofdkwartier, maar er werd in datzelfde jaar veel schade aangebracht aan het kasteel door plunderende Franse en Münsterse troepen. Na de Hollandse Oorlog braken rustige tijden aan voor het kasteel.
Tussen 1740 en 1750 werd het complex aan de achterzijde uitgebreid door bouwmeester Gerrit Ravenschot. Hij leverde zijn werk op in 1750. In 1780 werd het poortgebouw ingrijpend veranderd. Ten slotte werden in 1850 aan de achterzijde de IJssel- en de zaalvleugel met elkaar verbonden waarmee de bouw uiteindelijk voltooid was. Het zestiende eeuws bouwhuis staat er nog steeds. Tegen dit bouwhuis is een torentje gebouwd, de zogenaamde Dieventoren.
Keppel nu
Kasteel Keppel is nu een vrijwel vierkant gebouw van ruim 30 bij 30 meter. Het is geheel omgracht. Op de noordwestelijke hoek staat de oudste toren op de fundamenten van de oorspronkelijke donjon. Links daarvan is de entreetoren gebouwd, die enkele meters voor de voorgevel uitsteekt. Kasteel Keppel is schitterend ingericht. In de hal bevindt zich een fraaie trap met een bijzonder bewerkte trapleuning. De grote zaal heeft een indrukwekkende schouw, waarboven het portret van Adriaan Werner van Pallandt de bezoeker beschouwend aankijkt. In de grote zaal zijn nog vele familieportretten aanwezig.
Het kasteel ligt op een landgoed dat in de negentiende eeuw een omvang had van 1.600 hectare en in de eenentwintigste eeuw nog 560 hectare groot is. Het bestaat deels uit bos en het omvat een aantal boerderijen en woonhuizen.
Bewoners
Na de familie Van Voorst kwam het kasteel Keppel in handen van de Van Rechterens. In het begin van de zestiende eeuw kwam de familie Van Pallandt in Keppel voor het voetlicht. Door het huwelijk van de oudste dochter van Frederik van Rechteren, Elisabeth, met Johan van Pallandt, werd deze laatste familie eigenaar van het kasteel. En dat bleef Keppel tot 1962, hoewel het nog wel eens vererfde naar een andere tak. Om de toekomst van kasteel en park veilig te stellen werd het landgoed in 1962 ondergebracht in de Pallandt van Keppelstichting.
Kasteel Keppel wordt nog steeds particulier bewoond door afstammelingen van de oorspronkelijke eigenaren Van Voorst-Van Keppel, de familie van Lynden. De moeder van baron Van Lynden was een Van Pallandt.
Familiewapen
Van Lijnden
–
Van Lynden
Schild
Het schild heeft de kleur rood en daarop een kruis van goud. Aan het schild kon een ridder die onherkenbaar was door het harnas en de helm die hij droeg herkend worden. Aan de eenvoud van dit schild kun je zien dat het een oeroud wapen is.
Helmteken
Ook aan het helmteken was een ridder herkenbaar. Het Van Lynden helmteken bestaat uit een zwarte hazenwindhond met gouden halsband zittend in een helmkroon met drie fleurons en twee parels.
Schildhouders
De schildhouders zijn twee zwarte hazenwindhonden met gouden halsbanden.
Dekkleden
De dekkleden die achter het wapen hangen zijn in de familiekleuren goud en rood.
Kroon
Als alleen het schild getoond wordt, komt er een kroon boven. Aan deze kroon kun je zien of het om een baron of graaf Van Lynden gaat. Zeven bolletjes staat voor baron en negen voor graaf.
Bronnen:
www.landgoedkeppel.nl – Wikipedia – www.absolutefacts.nl – H. Stam, kleine geschiedenis van Hummelo en Keppel – Rijksmonumenten
